Της Ελευθερίας Μαντζώρου
Στο βασίλειο των φυτών, λίγα βότανα διαθέτουν μια κληρονομιά τόσο πλούσια και σεβαστή όσο το Panax ginseng. Με καταγωγή από τα βουνά της Ανατολικής Ασίας, αυτό το βότανο χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο του ως ο «βασιλιάς των βοτάνων» στην παραδοσιακή ιατρική. Πέρα από την αξιόλογη θέση του στις ολιστικές πρακτικές υγείας, το ginseng έχει εισδύσει και στη σφαίρα της περιποίησης της επιδερμίδας και των μαλλιών, υπόσχοντας έναν αρμονικό συνδυασμό αρχαίας σοφίας και σύγχρονης απόλαυσης. Μιλώντας για την αρχαία σοφία, ρίξτε μια ματιά στα βιβλία μου για την μάλαξη και τη βοτανολογία. Ξεκινάμε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον μαγευτικό κόσμο των προϊόντων με ginseng, ανακαλύπτοντας τους μυριάδες τρόπους με τους οποίους αυτή η βοτανική δύναμη ξεδιπλώνει τη μαγεία της στο δέρμα και τα μαλλιά μας. Από τα καταπράσινα δάση όπου συλλέγεται προσεκτικά το ginseng μέχρι τα εργαστήρια που κατασκευάζουν καινοτόμες συνθέσεις, ελάτε μαζί μας καθώς εμβαθύνουμε στα μυστικά των μεταμορφωτικών ιδιοτήτων του ginseng. 
0 Comments
Της Ελευθερίας Μαντζώρου Εισαγωγή Υπάρχει κάτι αναμφισβήτητα μαγικό στη δύναμη των αιθέριων ελαίων. Ως επαγγελματικά εκπαιδευμένη αρωματοθεραπευτρια, είχα τη χαρά να παρακολουθήσω τα αξιοσημείωτα οφέλη της αρωματοθεραπείας στο αναπνευστικό σύστημα. Σε αυτήν την ανάρτηση, θα διερευνήσουμε πώς η αρωματοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τόσο σε οξεία όσο και σε χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Έτσι, καθίστε αναπαυτικά, εισπνεύστε βαθιά και ας ξεκινήσουμε ένα αρωματικό ταξίδι στον κόσμο της ευεξίας!  Κατανόηση της Αρωματοθεραπείας Η αρωματοθεραπεία, γνωστή και ως θεραπεία με αιθέρια έλαια, είναι μια ολιστική θεραπευτική πρακτική που χρησιμοποιεί τις θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων για την προώθηση της σωματικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής ευεξίας. Αυτά τα συμπυκνωμένα έλαια εξάγονται από διάφορα μέρη των φυτών, όπως τα άνθη, τα φύλλα, ο φλοιός και οι ρίζες, και χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες για να ανακουφίσουν ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων υγείας. Συσκευές διάχυσης: Η μύτη καταλαβαίνει πάντα! Ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους για να αποκομίσετε τα οφέλη της αρωματοθεραπείας είναι η χρήση διαχυτών. Αυτές οι συσκευές (diffusers) διασκορπίζουν αιθέρια έλαια στον αέρα, δημιουργώντας μια αρωματική, θεραπευτική ατμόσφαιρα. Για την αναπνευστική υγεία, οι διαχυτές διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διανομή αιθέριων ελαίων που μπορούν να βοηθήσουν στην απομάκρυνση της συμφόρησης, να καταπραΰνουν τον ερεθισμό και ακόμη και να προάγουν τον καλύτερο ύπνο.  Αρωματοθεραπεία για Οξεία Αναπνευστικά Προβλήματα Όταν εμφανίζονται οξεία αναπνευστικά προβλήματα, νιώθετε σαν να βρίσκεστε στη μέση ενός ανεμοστρόβιλου – ο βήχας, το φτέρνισμα και η συμφόρηση φαίνονται ατελείωτα. Εκεί είναι που η αρωματοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει.
 Αρωματοθεραπεία για Χρόνια Αναπνευστικά Προβλήματα Οι χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, όπως το άσθμα, η ΧΑΠ ή οι αλλεργίες, μπορεί να είναι επίμονες και δύσκολες στη διαχείριση. Ωστόσο, η αρωματοθεραπεία μπορεί να προσφέρει συνεχή υποστήριξη.
 Οι φορητές συσκευές εισπνοής (inhalers) μπορούν να είναι πολύ ευεργετικές για άτομα με χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις. Ακολουθεί μια σύντομη λίστα οξειών και χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων όπου τα αιθέρια έλαια μπορούν να παρέχουν υποστήριξη. Οξείες αναπνευστικές παθήσεις
Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις
Να θυμάστε ότι ενώ τα αιθέρια έλαια μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση και υποστήριξη για αναπνευστικές παθήσεις, δεν πρέπει να αντικαθιστούν τα συνταγογραφούμενα φάρμακα ή τις ιατρικές συμβουλές. , Τα αιθέρια έλαια μπορούν να βοηθήσουν στη διάλυση της βλέννας και στην ανακούφιση της αναπνευστικής συμφόρησης μέσω πολλών μηχανισμών:
 Ο κέδρος δίνει ένα πολύτιμο αιθέριο έλαιο για το αναπνευστικό σύστημα (και όχι μόνο)! Επίλογος Η αρωματοθεραπεία δεν υποκαθιστά την ιατρική θεραπεία, αλλά σίγουρα μπορεί να είναι ένας υποστηρικτικός σύμμαχος στην προσπάθειά σας για αναπνευστική ευεξία. Είτε αντιμετωπίζετε ένα οξύ αναπνευστικό πρόβλημα είτε αντιμετωπίζετε μια χρόνια πάθηση, η δύναμη των αιθέριων ελαίων μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Έτσι, καθώς ξεκινάτε το αρωματικό σας ταξίδι για καλύτερη αναπνευστική υγεία, θυμηθείτε να εισπνεύσετε βαθιά, να εκπνεύσετε με ευγνωμοσύνη και να αφήσετε τα αρώματα της φύσης να ηρεμήσουν τους πνεύμονες και την ψυχή σας. Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση στην βοτανοθεραπεία και την αρωματοθεραπεία. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας Οι γραμμές Sen αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο στο παραδοσιακό ταϊλανδέζικο μασάζ και την ταϊλανδέζικη ιατρική. Συχνά αναφέρονται ως ενεργειακά μονοπάτια ή κανάλια. Για εκπαίδευση στο παραδοσιακό Ταϊλανδέζικο μασάζ (Thai massage) δείτε εδώ.  Οι γραμμές Sen πιστεύεται ότι μεταφέρουν τη ζωτική ενέργεια, γνωστή ως "Lom" («ανεμος» στα Ταϊλανδέζικα), σε όλο το σώμα. Με τις ρίζες τους στις αρχαίες θεραπευτικές πρακτικές της Ταϊλάνδης, αυτά τα μονοπάτια είναι παρόμοια ως προς τους μεσημβρινούς στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική ή τα νάντι στην ινδική Αγιουρβέδα. Οι θεραπευτές χρησιμοποιούν τα χέρια, τους αντίχειρες, τους αγκώνες και τα πόδια τους για να ασκήσουν πίεση και να χειριστούν τις γραμμές Sen, με στόχο να απελευθερώσουν τα μπλοκαρίσματα και να αποκαταστήσουν την ομαλή ροή ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκουν να προάγουν τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική ευεξία. Κάθε γραμμή Sen αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα όργανα, συστήματα και λειτουργίες του σώματος, καθιστώντας το ταϊλανδέζικο μασάζ μια ολιστική προσέγγιση στη θεραπεία. Όλες αυτές οι "γραμμές" ξεκινούν από τον ομφαλό, και είναι 10 στο σύνολό τους.  Η ταϊλανδική ιατρική, η οποία περιλαμβάνει ένα ευρύτερο φάσμα παραδοσιακών θεραπευτικών πρακτικών πέρα από το μασάζ, ενσωματώνει την κατανόηση των γραμμών Sen σε διάφορες μεθόδους, όπως βοτανοθεραπεία, διαλογισμός και πνευματική θεραπεία. Η φιλοσοφία στην οποία βασίζεται η ταϊλανδική ιατρική, είναι ότι μια ισορροπημένη ροή ενέργειας μέσω των γραμμών Sen συμβάλλει στην υγεία και τη ζωτικότητα, ενώ τα μπλοκαρίσματα μπορούν να οδηγήσουν σε δυσφορία και ασθένεια. Οι γραμμές Sen πιστεύεται ότι μεταφέρουν τη ζωτική ενέργεια, γνωστή ως "Lom" («ανεμος» στα Ταϊλανδέζικα), σε όλο το σώμα. Τόσο στο ταϊλανδικό μασάζ όσο και στην ταϊλανδική ιατρική, η έννοια των γραμμών Sen αντανακλά μια βαθιά σύνδεση μεταξύ των φυσικών δομών του σώματος και των ενεργειακών του διαστάσεων. Αυτή η προσέγγιση υπογραμμίζει τη σημασία της εναρμόνισης των ενεργειών του σώματος για την επίτευξη μιας κατάστασης ισορροπίας και ευεξίας. Με την πάροδο των αιώνων, η μελέτη και η πρακτική των γραμμών Sen έχουν γίνει ακρογωνιαίος λίθος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ταϊλάνδης, προσφέροντας μια μοναδική προοπτική για την ολιστική υγεία και θεραπεία. Το Flow προσφέρει εκπαίδευση, σεμινάρια και πιστοποίηση στο παραδοσιακό Ταϊλανδέζικο μασάζ, στην σχολή μας στην Αθήνα. Δείτε περισσότερα εδώ. Η αναπαραγωγή του άρθρου και των φωτογραφιών του απαγορεύεται. Απαγορεύεται και η περικοπή των φωτογραφιών στο σημείο που φέρει το όνομα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. 
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Καθ’ όλη την ιστορία, ο άνθρωπος εντυπωσιάζεται από την μυστικιστική γοητεία των μανιταριών. Αυτοί οι συναρπαστικοί οργανισμοί δεν έχουν αποτελέσει μόνο πολύτιμη πηγή τροφής, αλλά και θεραπευτικούς παράγοντες. Ανακαλύψτε τις κρυμμένες δυνατότητες των απίστευτων φαρμακευτικών μανιταριών και την βαθιά επίδραση που μπορούν να έχουν στην υγεία και την ευημερία μας! 
Αρχαία Σοφία και Μυθολογία Τα φαρμακευτικά μανιτάρια κατείχαν ανέκαθεν εξέχουσα θέση στα χρονικά του ανθρώπινου πολιτισμού. Από το σεβαστό Ganoderma lucidum (Reishi) στην κινεζική παραδοσιακή ιατρική, μέχρι την ιερή Amanita muscaria των Σιβηριανών σαμάνων, οι πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο έχουν αναγνωρίσει τις θεραπευτικές δυνατότητες αυτών των θαυματουργών οργανισμών. Γι’ αυτό, σας προσκαλούμε να εξερευνήσετε την αρχαία σοφία και τη μυθολογία γύρω από τα φαρμακευτικά μανιτάρια, κερδίζοντας βαθύτερη εκτίμηση για τον καίριο ρόλο που έπαιξαν στις παραδοσιακές θεραπευτικές πρακτικές. 
Θεραπευτικές δυνατότητες και σύγχρονη έρευνα Ενώ οι αρχαίοι πολιτισμοί κατανοούσαν τη δύναμη των φαρμακευτικών μανιταριών διαισθητικά, η σύγχρονη επιστήμη έχει αρχίσει να αποκαλύπτει τα μυστικά τους βάσει κλινικών μελετών. Έρευνες έδειξαν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια διαθέτουν ένα οπλοστάσιο βιοδραστικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένων πολυσακχαριτών, βήτα-γλυκανών, τριτερπενίων και φαινολικών ενώσεων, οι οποίες συμβάλλουν στη θεραπευτική τους δυνατότητα. Πρόσφατα επιστημονικά ευρήματα υποστηρίζουν τη χρήση φαρμακευτικών μανιταριών για την προώθηση της υγείας του ανοσοποιητικού συστήματος, την καταπολέμηση της χρόνιας φλεγμονής, την υποστήριξη της γνωστικής λειτουργίας και ακόμη και την πιθανή πρόληψη χρόνιων ασθενειών. Φυσικά, πολύ σημαντική τους ιδιότητα, είναι η αντικαρκινική τους δράση, αλλά και το γεγονός ότι μπορούν να συγχορηγηθούν με την συμβατική χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία. 
Amanita muscaria, το ιερό μανιτάρι πολλών αρχαίων παραδόσεων.
Με το ποικίλο φάσμα βιοδραστικών ενώσεων τους, τα φαρμακευτικά μανιτάρια προσφέρουν μια τεράστια γκάμα πλεονεκτημάτων για την υγεία. Από τις ιδιότητες ενίσχυσης του ανοσοποιητικού του Agaricus subrufescens, έως τις νευροπροστατευτικές επιδράσεις που διαθέτει το «αρνάκι» (Hericium erinaceus), κάθε είδος έχει το δικό του μοναδικό σύνολο θεραπευτικών ιδιοτήτων. Bonus: Πολλά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να ενταχθούν σε gourmet (ή απλά) πιάτα, αλλά και σε προχώ γλυκά! Πολύ σημαντική ιδιότητα των φαρμακευτικών μανιταριών, είναι η αντικαρκινική τους δράση, αλλά και το γεγονός ότι μπορούν να συγχορηγηθούν με την συμβατική χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία. Η ιστορία και η μυθολογία γύρω από τα φαρμακευτικά μανιτάρια μάς δίνουν μια ματιά στη βαθιά ευλάβεια και σεβασμό των αρχαίων πολιτισμών για αυτούς τους σαγηνευτικούς οργανισμούς. Σήμερα, μέσα από τη σύγχρονη έρευνα και τις επιστημονικές εξελίξεις, αποκαλύπτουμε τις θεραπευτικές τους δυνατότητες και ενστερνιζόμαστε τα θεραπευτικά τους οφέλη. Η εποχή μας, συνιστά μια ιδανική στιγμή για να εξερευνήσει κανείς τον τεράστιο κόσμο των φαρμακευτικών μανιταριών, αξιοποιώντας το φαρμακείο της φύσης για βέλτιστη ευεξία. 
Στο μάθημά μας, θα ανακαλύψετε τα 10 κορυφαία φαρμακευτικά μανιτάρια και τις θεραπευτικές τους εφαρμογές, ενδυναμώνοντας τον εαυτό σας με γνώσεις για τη βελτιστοποίηση της ευεξίας σας. Θα μάθετε επίσης για τις δοσολογίες, τα συμπληρώματα, τα αφεψήματα, και τις συνταγές μαγειρικής τους! Ξεκινήστε λοιπόν αυτό το ταξίδι και αφήστε τη δύναμη των μανιταριών να σας οδηγήσει σε ένα νέο κόσμο ευεξίας!
Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας. 
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Ανακαλύψτε τα απίστευτα οφέλη των φυσικών βαφών για την ανακύκλωση ρούχων! Γνωρίζατε ότι οι φυσικές βαφές προσφέρουν μια πληθώρα πλεονεκτημάτων έναντι των συνθετικών αντίστοιχων προϊόντων; Χρησιμοποιώντας χρωστικές ουσίες φυτικής προέλευσης, όπως ο κουρκουμάς, το indigo και το ερυθρόδανο, όχι μόνο μπορούμε να δημιουργήσουμε εκπληκτικές αποχρώσεις, αλλά συμβάλλουμε και σε έναν πιο πράσινο πλανήτη. Δείτε στο παρακάτω βιντεό μας, τα αποτελέσματα που δίνει η φυσική βαφή ίντιγκο (Ιndigofera tinctoria). Δείτε πώς οι φυσικές βαφές παίζουν καθοριστικό ρόλο για την οικολογία (αλλά και τον άκρατο καπιταλισμό): 1. Βιώσιμες πηγές: Οι φυσικές βαφές προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές που βρίσκονται στη φύση, μειώνοντας την εξάρτησή μας από συνθετικές βαφές με βάση τα πετροχημικά. Υποστηρίζοντας τοπικούς αγρότες και κοινότητες, προωθούμε ηθικές πρακτικές και βοηθάμε στη δημιουργία μιας δικαιότερης, αποκεντρωμένης βιομηχανίας μόδας. 2. Ελάχιστες περιβαλλοντικές επιπτώσεις: Οι συνθετικές βαφές συμβάλλουν στη ρύπανση του νερού και στην εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη, ενώ οι φυσικές βαφές είναι βιοδιασπώμενες και μη τοξικές. Επιλέγοντας φυσικές εναλλακτικές λύσεις, μειώνουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα και προστατεύουμε τα εύθραυστα οικοσυστήματα. 
Ερυθρόδανο - η ρίζα του φυτού δίνει κόκκινο χρώμα (απαιτούνται ειδικές γνώσεις για αυτό)!
3. Χειροτεχνική δεινότητα και παράδοση: Η αναβίωση των παραδοσιακών τεχνικών βαφής ενδυναμώνει τους χειροτέχνες και τους παραδοσιακούς τεχνίτες, και διατηρεί την πολιτιστική κληρονομιά. Υποστηρίζοντας το έργο τους, προωθούμε βιώσιμα μέσα διαβίωσης και αμφισβητούμε τις πρακτικές εκμετάλλευσης που συχνά συνδέονται με τη «γρήγορη μόδα». 4. Ατομική Έκφραση: Η ανακύκλωση ρούχων με φυσικές βαφές μας επιτρέπει να εκφράζουμε το μοναδικό μας στυλ, μειώνοντας παράλληλα τη σπατάλη χρημάτων και περιβαλλοντικών πόρων. Κάθε κομμάτι γίνεται μια προσωπική δήλωση ενάντια στην ομοιομορφία που επιβάλλουν τα ρούχα μαζικής παραγωγής, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και αγκαλιάζοντας την ατομικότητα. Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση στις φυσικές χρωστικές, στην βοτανοθεραπεία και την αρωματοθεραπεία. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας. 
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Ο πόνος στη μέση ή η οσφυαλγία μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως ο μυικός σπασμός, οι τραυματισμοί, η κακή στάση σώματος ή η καθημερινή ένταση. Το μασάζ μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από την οσφυαλγία μέσω των ακόλουθων τρόπων: 
Σημαντικό ρόλο στην οσφυαλγία μπορεί να παίζουν ανισορροπίες σε μύες όπως ο τετράγωνος οσφυικός και / ή ο ψοίτης. Επίσης, το μασάζ μπορεί να βελτιώσει την κυκλοφορία του λεμφικού συστήματος στην περιοχή της μέσης. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και της κατακόρυφης πίεσης που μπορεί να προκαλέσουν τοπικές ερεθισμένες περιοχές. Τέλος, το μασάζ μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της στάσης σώματος και της συνείδησης του σώματος. Οι μασέρ μπορούν να παρέχουν οδηγίες και συμβουλές για τη σωστή στάση του σώματος και την πρόληψη της επανεμφάνισης του πόνου στη μέση. Συνολικά, το μασάζ μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για την ανακούφιση της οσφυαλγίας και του πόνου στη μέση, βοηθώντας στην απελευθέρωση της μυϊκής έντασης, τη βελτίωση της κυκλοφορίας και τη μείωση της φλεγμονής. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κάθε περίπτωση είναι μοναδική, και η επίσκεψη σε έναν ειδικό μασέρ ή θεραπευτή μπορεί να προσφέρει την καλύτερη προσαρμογή της μάλαξης στις ανάγκες σας. Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση σε τεχνικές μασάζ, στην Αθήνα. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας.
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Γεια σας παιδιά! Είμαι η Ελευθερία και είμαι καθηγήτρια βοτανολογίας. Στο παρακάτω βίντεο, θα μάθετε για τα φαρμακευτικά βότανα που χρησιμοποιούσαν οι αυτόχθονες φυλές των νοτιοδυτικών περιοχών των ΗΠΑ. Δείτε περισσότερα για τις φυλές της Αριζόνα εδώ. Ήρθα σε επαφή με τη βοτανολογία των αυτόχθονων φυλών της Αμερικής στο ταξίδι μου στην Αριζόνα, το καλοκαίρι του 2018, και οι φωτογραφίες που θα δείτε στο βίντεο, τραβήχτηκαν από εμένα. Το πρώτο βότανο για το οποίο θα μιλήσουμε είναι το Yucca elata, γνωστό ως soaptree yucca. Οι αυτόχθονες φυλές της Αμερικής χρησιμοποιούσαν τις ίνες των φύλλων του σαπουνόδεντρου γιούκα για να φτιάξουν τόσα πολλά αντικείμενα, όπως σανδάλια, ζώνες, ύφασμα, καλάθια, κορδόνια και ψάθες. Έτρωγαν και τα άνθη. Μέσα στον κορμό και τις ρίζες του φυτού υπάρχει μια ουσία με υψηλή περιεκτικότητα σε σαπωνίνες. Αυτή η ουσία χρησιμοποιήθηκε συνήθως ως σαπούνι και σαμπουάν, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της πιτυρίδας και της τριχόπτωσης. Τουλάχιστον μια φυλή, οι Zuni, χρησιμοποιούσαν το σαπούνι που παρασκευαζόταν από οπό γιούκα ειδικά για να πλύνει τα νεογέννητα μωρά. Οι Απάτσι χρησιμοποιούν επίσης ίνες φύλλων γιούκα για να φτιάξουν οδοντικό νήμα και σχοινί. Δείτε το βίντεο για την συνέχεια! Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση στην βοτανοθεραπεία και την αρωματοθεραπεία. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας.
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Μάθετε περισσότερα για την Salsola, το φυτό που φύεται σε Ελληνικές (και όχι μόνο) παραλίες. Πρόκειται για ξαδερφάκι της γνωστής αλμύρας. 
Το φυτό περιέχει έως και 5% οξαλικό οξύ, επομένως πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο με μέτρο. Το οξαλικό οξύ μπορεί να εγκλωβίσει ορισμένα από τα θρεπτικά συστατικά στα τρόφιμα και, εάν καταναλωθεί σε περίσσεια, μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις. Είναι, ωστόσο, απολύτως ασφαλές σε μικρές ποσότητες και η όξινη γεύση του προσθέτει μια ωραία γεύση στις σαλάτες. Το μαγείρεμα του φυτού θα μειώσει την ποσότητα του οξαλικού οξέος.
Salsola kali, αυτοφυές στην παραλία.
Άτομα με τάση για ρευματισμούς, αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, πέτρες στα νεφρά και υπεροξύτητα θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά εάν συμπεριλάβουν αυτό το φυτό στη διατροφή τους, καθώς μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή τους.
Δείτε περισσότερα και στο Instagram. Η ΑΛΜΥΡΑ ΩΣ ΑΓΡΙΑ ΤΡΟΦΗ Τα νεαρά φύλλα και οι μίσχοι τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα. Πρόκειται για εξαιρετικό φαγητό με τραγανή τρυφερή υφή. Τα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατο του σπανακιού ή να προστεθούν σε μικρές ποσότητες σε σαλάτες. Οι σπόροι καταναλώνονται μαγειρεμένοι. Μπορούν να αλεσθούν και να χρησιμοποιηθούν ως χυλός, πυκνωτικό σε σούπες κ.λπ. ή να προστεθούν σε αλεύρια δημητριακών κατά την παρασκευή ψωμιού κ.λπ. Πάντως, ο σπόρος είναι μικρός και δύσκολα συλλέγεται. 
Το φυτό είναι αλόφυτο, δηλαδή αναπτύσσεται όπου το νερό είναι αλμυρό, και το φυτό είναι παχύφυτο, δηλαδή κρατά πολύ αλμυρό νερό. Όταν το φυτό καίγεται, το νάτριο στο αλάτι καταλήγει στη χημική ουσία ανθρακικό νάτριο. Το ανθρακικό νάτριο έχει μια σειρά από πρακτικές χρήσεις, μεταξύ άλλων ως συστατικό στην κατασκευή γυαλιού και στην παραγωγή σαπουνιού. Κατά τον μεσαιωνικό και πρώιμο σύγχρονο αιώνα το φυτό Kali και άλλα παρόμοια συλλέγονταν σε παλιρροϊκά έλη και ακτές. Τα φυτά που συγκεντρώνονταν, καίγονταν. Οι στάχτες που προέκυπταν αναμιγνύονταν με νερό. Το ανθρακικό νάτριο είναι διαλυτό στο νερό. Τα μη διαλυτά συστατικά της στάχτης βυθίζονται στον πυθμένα του δοχείου νερού. Το νερό με το διαλυμένο ανθρακικό νάτριο στη συνέχεια μεταφερόταν σε άλλο δοχείο, και στη συνέχεια το νερό εξατμίστηκε, αφήνοντας πίσω το ανθρακικό νάτριο. Ένα άλλο σημαντικό συστατικό της τέφρας που είναι διαλυτό στο νερό είναι το ανθρακικό κάλιο. Το προκύπτον προϊόν αποτελούνταν κυρίως από ένα μείγμα ανθρακικού νατρίου και ανθρακικού καλίου. Αυτό το προϊόν ονομαζόταν "σόδα" (ονομαζόταν επίσης "αλκάλι"). Το ανθρακικό νάτριο που εξάγεται από τις στάχτες του φυτού περιέχει έως και 30% ανθρακικό νάτριο. Η ανθρακική σόδα χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την παραγωγή γυαλιού (χρησιμοποιήθηκε ως καθαριστικό). Ιστορικά στους ύστερους μεσαιωνικούς και πρώιμους μεταμεσαιωνικούς αιώνες η λέξη "Kali" θα μπορούσε να αναφέρεται σε οποιοδήποτε τέτοιο φυτό. (Οι λέξεις "alkali" και "kali" προέρχονται από την αραβική λέξη για το ανθρακικό νάτριο, al-qali). Σήμερα τέτοια φυτά ονομάζονται και αλμυρόχορτα (saltworts), λόγω της σχετικά μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε αλάτι. Λόγω της χρήσης τους ιστορικά στην κατασκευή γυαλιού, ονομάζονται επίσης glassworts, στην Αγγλική γλώσσα. 
Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση στην βοτανοθεραπεία και την αρωματοθεραπεία. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Οι φωτογραφίες του άρθρου που απεικονίζουν το βότανο, τραβήχτηκαν από την Ελευθερία Μαντζώρου, και η αντιγραφή τους απαγορεύεται. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας.
Βιβλιογραφία: pfaf.org
ΣΥΝΑΦΗ ΑΡΘΡΑ 
Μετάφραση: Ελευθερία Μαντζώρου
Μήπως το μυστικό για την αντιμετώπιση της οσφυαλγίας βρίσκεται στην εξέταση των προγόνων μας; Το άρθρο αυτό συγκρίνει την μορφολογία της οσφυικής μοίρας των Νεάντερταλ, με εκείνη του σύγχρονου ανθρώπου, προκειμένου να εξεταστεί το ζήτημα της οσφυαλγίας - μια από τις μεγαλύτερες μάστιγες του σύγχρονου ανθρώπου. «Οι Νεάντερταλ δεν διαφέρουν από τους σύγχρονους ανθρώπους στην μορφολογία των οσφυικών σπόνδυλων, και επομένως πιθανότατα είχαν παρεμφερή οσφυική λόρδωση με εμάς», εξηγεί ο Scott Williams, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και ένας από τους συγγραφείς της εργασίας, που εμφανίζεται στο περιοδικό PNAS Nexus. «Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, ειδικά μετά την έναρξη της εκβιομηχάνισης στα τέλη του 19ου αιώνα, βλέπουμε αυξημένη λόρδωση στον σύγχρονο άνθρωπο -- μια αλλαγή που μπορεί να σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα οσφυαλγίας στις μεταβιομηχανικές κοινωνίες». Πιο παλιά πιστευόταν ότι οι Νεάντερταλ είχαν διαφορετική στάση από τους σύγχρονους ανθρώπους. 
Η πλέον ξεπερασμένη ερμηνεία του Boule (1912) για την μορφολογία της ΣΣ των Νεάντερταλ, συγκριτικά με εκείνη του σύγχρονου ανθρώπου.
"Ένα μεγάλο μέρος αυτής της αποψης προέρχεται από την μορφολογία των οσφυϊκών σπονδύλων των Νεάντερταλ -- οι σπονδυλικές τους στήλες σε αυτήν την περιοχή καμπυλώνουν λιγότερο από αυτές των σύγχρονων ανθρώπων που μελετήθηκαν στις ΗΠΑ ή την Ευρώπη", εξηγεί ο Williams. Αυτή η άποψη βασίστηκε σε μια ανάλυση των σύγχρονων ανθρώπων, που ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα -- πολύ μετά την έναρξη της εκβιομηχάνισης, η οποία άλλαξε σημαντικά την καθημερινή μας ζωή. Τα έπιπλα, για παράδειγμα, έγιναν ευρύτερα διαθέσιμα και οι δουλειές στο γραφείο πιο διαδεδομένες -- και τα δύο ενθάρρυναν το κάθισμα και, μαζί με αυτό, αλλαγές στη στάση του σώματος. Αυτές οι αλλαγές συνδυάστηκαν με τη μείωση των επαγγελμάτων υψηλής δραστηριότητας, όπως η γεωργία. Επιπλέον, συγκεκριμένα μυοσκελετικά προβλήματα συνδέθηκαν με συνθήκες εργασίας που προκαλούν κακή στάση του σώματος. «Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι τα υψηλότερα ποσοστά οσφυαλγίας σχετίζονται με αστικές περιοχές και ειδικά με περιβάλλοντα «κλειστού χώρου», όπου οι εργαζόμενοι διατηρούν κουραστικές και επώδυνες στάσεις εργασίας, όπως το να κάθονται συνεχώς σε σκαμπό σε μια κεκλιμένη θέση», παρατηρεί ο Williams. Με άλλα λόγια, εξετάζοντας σπονδυλικές στήλες από ανθρώπους που έζησαν στη μεταβιομηχανική εποχή, παλαιότεροι ερευνητές μπορεί να συμπέραναν λανθασμένα ότι ο σχηματισμός της σπονδυλικής στήλης οφείλεται στην εξελικτική ανάπτυξη και όχι στην αλλαγή των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας. 
Έρευνες έδειξαν ότι τα υψηλότερα ποσοστά οσφυαλγίας σχετίζονται με αστικές περιοχές και ειδικά με περιβάλλοντα «κλειστού χώρου», όπου οι εργαζόμενοι διατηρούν κουραστικές και επώδυνες στάσεις εργασίας Για να αντιμετωπίσουν αυτήν την πιθανότητα, ο Williams και οι συνάδελφοί του εξέτασαν τόσο τις προβιομηχανικές όσο και τις μεταβιομηχανικές σπονδυλικές στήλες αρσενικών και θηλυκών σύγχρονων ανθρώπων από όλο τον κόσμο -- ένα δείγμα που περιελάμβανε περισσότερες από 300 σπονδυλικές στήλες, συνολικά περισσότερους από 1.600 σπονδύλους από Νεάντερταλ. Συνολικά, διαπίστωσαν ότι οι σπονδυλικές στήλες στους μεταβιομηχανικούς ανθρώπους εμφάνιζαν μεγαλύτερη οσφυϊκή λόρδωση από ό,τι σε εκείνους στους προβιομηχανικούς ανθρώπους. Επιπλέον, οι σπονδυλικές στήλες των Νεάντερταλ ήταν σημαντικά διαφορετικές από αυτές των μεταβιομηχανικών ανθρώπων αλλά όχι από τους προβιομηχανικούς ανθρώπους. Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες δεν βρήκαν διαφορές που να συνδέονται με τη γεωγραφία σε δείγματα της ίδιας εποχής. «Ο προβιομηχανικός και μεταβιομηχανικός τρόπος ζωής είναι η ειδοποιός διαφορά», εξηγεί ο Williams, ο οποίος αναγνωρίζει ότι επειδή η καμπυλότητα της μέσης αποτελείται και από μαλακούς ιστούς (δηλαδή μεσοσπονδύλιους δίσκους), και όχι μόνο από οστά, δεν μπορεί να εξακριβωθεί ότι στους Νεάντερταλ, η οσφυϊκή λόρδωση διέφερε από τους σύγχρονους ανθρώπους. «Τα οστά είναι συχνά ό,τι διατηρείται σε απολιθώματα, επομένως είναι το μόνο με το οποίο πρέπει να δουλέψουμε», προσθέτει. Παρόλα αυτά, οι διακρίσεις στον σχηματισμό της σπονδυλικής στήλης μεταξύ των προβιομηχανικών και μεταβιομηχανικών ανθρώπων προσφέρουν νέες γνώσεις για τις συνθήκες του παρελθόντος που αντιμετωπίζουν πολλοί σήμερα. «Τα μειωμένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, η κακή στάση του σώματος και η χρήση επίπλων, μεταξύ άλλων αλλαγών στον τρόπο ζωής που συνόδευαν την εκβιομηχάνιση, οδήγησαν, με την πάροδο του χρόνου, σε ανεπαρκείς δομές μαλακών ιστών για την υποστήριξη της οσφυϊκής λόρδωσης κατά την ανάπτυξη», λέει ο Williams. «Για να αντισταθμίσουμε την αλλαγή, οι οσφυικοί σπόνδυλοί έχουν αυξημένη λόρδωση σε σχέση με τους προβιομηχανικούς προκατόχους μας και τους Νεάντερταλ, συμβάλλοντας δυνητικά στη συχνότητα του πόνου στη μέση που συναντάμε στις μεταβιομηχανικές κοινωνίες». Στη μελέτη συμμετείχαν επίσης ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γιοχάνεσμπουργκ, το Texas A&M University, το New York Institute of Technology, το Arizona State University και το Chaffey College, μαζί με τη Monica Alivez, διδακτορική φοιτήτρια του NYU, και τον Saul Shukman, προπτυχιακό φοιτητή του NYU. Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση σε τεχνικές μασάζ, στην Αθήνα. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας.
Πηγή: New York University. "What explains our lower back pain? Anthropologists turn to Neanderthals for answers." ScienceDaily. ScienceDaily, 3 March 2022. <www.sciencedaily.com/releases/2022/03/220303095702.htm>.
Γεια σας! Ειμαι η Ελευθερία Μαντζωρου, και είμαι εκπαιδευτρια βοτανοθεραπείας και αρωματοθεραπείας.
Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για ένα «βότανο» με θαυμαστές αντιβιοτικές και αντισηπτικές ιδιότητες, την ουσνέα. Μισό λεπτό! Βότανο είπα; Μα η ουσνέα δεν είναι βότανο. Η ουσνέα είναι λειχήνα, και από βιολογική άποψη, ανήκει στο βασίλειο των μυκήτων. Στο τέλος του άρθρου θα δώσω και συνταγή για το βάμμα, το οποίο γίνεται με έναν ιδιαίτερο, ασυνήθιστο τρόπο. Γι΄ αυτό, διαβάστε το μέχρι το τέλος. Πριν συνεχισω, θα ήθελα να σας παροτρύνω να γραφτείτε στο YouTube κανάλι μου – είναι δωρεάν! Τι στην ευχή είναι όμως μια λειχήνα; Όπως και άλλοι λειχήνες, η ουσνέα είναι μια συμβίωση δύο ή τριών μυκήτων και ενός φυκιού. Τα φύκη είναι ομάδες φωτοσυνθετικών οργανισμών που δεν ανήκουν στο αυστηρώς ορισμένο βασίλειο των Φυτών. Όπως και άλλες λειχήνες, η Usnea συχνά αναπτύσσεται σε άρρωστα ή ετοιμοθάνατα δέντρα λόγω της προϋπάρχουσας απώλειας των φύλλων, μιας και αυτό ευνοεί την φωτοσύνθεση από τα φύκη του λειχήνα. Αυτό οδηγεί ορισμένους να κατηγορούν λανθασμένα τη λειχήνα για την απώλεια φύλλων και την ασθένεια του δέντρου. Στην πραγματικότητα, η ουσνέα, και καμία λειχήνα δεν ευθύνεται ποτέ για την ασθένεια ενός δέντρου, μιας και δεν είναι παράσιτα. Η Usnea είναι πολύ ευαίσθητη στην ατμοσφαιρική ρύπανση, ιδιαίτερα στο διοξείδιο του θείου. Κάτω από κακές συνθήκες ανάπτυξης, όπως π.χ. σε περιοχές με υψηλή ρύπανση, η ουσνέα μπορεί να μην μεγαλώσει περισσότερο από μερικά χιλιοστά. Έτσι, η ουσνέα ενίοτε χρησιμοποιείται ως βιοδείκτης, επειδή τείνει να αναπτύσσεται μόνο σε εκείνες τις περιοχές όπου ο αέρας είναι καθαρός, και υψηλής ποιότητας. Πώς όμως χρησιμοποιείται φαρμακευτικά; Η ουσνέα διαθέτει πολύ ισχυρές αντιβιοτικές και αντισηπτικές ιδιότητες. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, είναι ένα από τα πιο ισχυρά αντιβιοτικά της φύσης. Αυτές της οι ιδιότητες αποδίδονται στην ουσία ουσνικό οξύ κυρίως. Το ουσνικό οξύ συντίθεται από τους μύκητες του συμβιωτικού οργανισμού. Μάλιστα, απομονώθηκε χημικά για πρώτη φορά το 1844. Αυτή η ουσία έχει πολύ ισχυρή δράση, ειδικά στα gram θετικά βακτήρια. Ένα τέτοιο βακτηριο είναι ο χρυσίζων σταφυλοκκοκος, και ο πνευμονιόκοκκος (Streptococcus pneumoniae). Υπενθυμίζω ότι τα διάφορα στελέχη σταφυλοκόκκων προκαλούν πολλές ασθένειες, όπως (δερματοπάθειες, μολύνσεις, τροφικές δηλητηριάσεις, και πνευμονίες. Η ουσνέα λοιπόν – και σε λίγο θα σας πω πώς συλλέγεται, κάτι το οποίο απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή – μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά. Χρησιμοποιήστε το για τις λοιμώξεις του άνω αναπνευστικού συστήματος, για την ιγμορίτιδα, την βρογχίτιδα, την γρίπη, καθώς και για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Παραδοσιακά, η ουσνέα έχει και ένδειξη για την πνευμονία, αλλά εγω οφείλω να σας πω ότι η βακτηριακή πνευμονία πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντα με συμβατικά αντιβιοτικά, για να μην έχουμε μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Επιπλέον, η ουσνέα προστίθεται και σε καλλυντικά, καθώς οι ενώσεις της που Αποτρέπουν την ανάπτυξη βακτηρίων, χρησιμεύουν ως συντηρητικά. Η σκόνη της λειχήνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά, σε πληγές. 
Πώς όμως το παίρνουμε εσωτερικά; Εδώ έχουμε ένα θέμα. Επειδή η ουσνέα είναι λειχήνα, και όχι βότανο, το βάμμα πρέπει να παρασκευαστεί με έναν ειδικό τρόπο. Ουσιαστικά, για την παρασκευή του βάμματος ισχύει ότι ισχύει για την Παρασκευή του βάμματος μανιταριών. Τα αφεψήματα και τα εγχύματα, δλδ ο συνηθης τρόπος με τον οποίο φτιάχνουμε ενα τσάι, δεν επαρκούν για την εξαγωγή των φαρμακευτικών συστατικών της ουσνέα. Γι’ αυτό, εμβαπτίζουμε την λειχήνα σε τσίπουρο ή βότκα για 4 εβδομάδες, σε ένα σκοτεινό σημείο. Έπειτα, τοποθετούμε το βάζο, μαζί με την λειχήνα, σε μπεν μαρί, και θερμαίνουμε σε χαμηλή φωτιά για 12-24 ώρες. Αυτό το βήμα είναι απαραίτητο. Έπειτα, φιλτράρουμε και φυλάσσουμε, αφού έχουμε βάλει ετικέτα με τα υλικά και την ημερομηνία παρασκευής. H δοσολογία είναι 1 κουταλιά της σούπας βάμμα σε ζεστό νερό, 30 λεπτά πριν τα γεύματα, έως και για 10 ημέρες. Έπειτα, πρέπει να γίνεται διακοπή. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι παρασκευής του βάμματος, με πιο περίπλοκες τεχνικές διπλής εκχύλισης, τις οποίες θα μου επιτρέψετε να μοιραστώ σε ένα άλλο άρθρο. Ας δούμε τώρα πώς συλλέγουμε την ουσνέα. ΠΟΤΕ μα ποτε μα ποτε δεν συλλέγουμε την λειχήνα αυτη, και ουσιαστικά καμία λειχήνα, επάνω από το δέντρο. Συλλέγουμε την ουσνέα μόνο απο το έδαφος, αφού έχει πέσει από το δέντρο. Η όψη της θυμίζει μακριά γένια και για αυτό οι δημώδεις ονομασίες της στα Αγγλικά είναι Old Man’s Beard και Beard Lichen. Ο καλύτερος τρόπος για να αναγνωρίσετε το usnea είναι να τραβήξετε απαλά τα νήματα προκειμένου να διακρίνετε τον ελαστικό λευκό πυρήνα στο κέντρο. Η Usnea είναι η μόνη λειχήνα με λευκό πυρήνα. Υπολογίζεται ότι το 7% της επιφάνειας της γης καλύπτεται από λειχήνες, και ο ρόλος τους στην οικολογία του πλανήτη είναι πολύ σημαντικός. Οι λειχήνες μπορεί να είναι απίστευτα μακρόβιοι οργανισμοί, και ορισμένες θεωρούνται από τα παλαιότερα έμβια όντα. Μια αρκτική λειχήνα έχει ηλικία 8.500 έτη. Μπορούν να θεωρηθούν ως σχετικά αυτοτελή μικροσκοπικά οικοσυστήματα. 
Στην σχολή FLOW προσφέρουμε εκπαίδευση στην βοτανοθεραπεία και την αρωματοθεραπεία.
Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε τα νέα και τις προσφορές μας, γραφτείτε στο newsletter μας μέσω της παρακάτω φόρμας. |
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Translate this blog
ΑρχεΙο άρθρων
November 2023
English Blog |
RSS Feed
