Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Όλοι είχαμε ακούσει ως παιδιά, ότι αν φυσήξουμε τους «κλέφτες» - τους θυσανωτούς καρπούς του ταραξάκου – μεμιάς κάνοντας μια ευχή, αυτή θα πραγματοποιηθεί! Εκτός από αυτή την μαγική ιδιότητα, το ταραξάκο έχει πολλές άλλες θαυμαστές φαρμακολογικές ιδιότητες. Η συνέχεια παρακάτω...
Το ταραξάκο (Taraxacum officinale, Ταραξάκο το φαρμακευτικό) – είναι γνωστό και ως πικραλίδα ή άγριο ραδίκι. Είναι ένα ποώδες πολυετές φυτό, ιδιαίτερα διαδεδομένο στις εύκρατες περιοχές του πλανήτη. Αρχικά ενδημικό της Ευρασίας, μεταφέρθηκε στην Αμερικανική ήπειρο από τους μετανάστες, που δεν ήθελαν να το αποχωριστούν! Η πρώτη του αναφορά είναι στο Κινεζικό βιβλίο βοτανοθεραπείας Shen Nong Ben Cao Jing (2.500 π.Χ.), ενώ χρησιμοποιείτο και στην αρχαία Ελλάδα, τόσο ως φάρμακο, όσο και ως τρόφιμο. Όπως συμβαίνει με πολλά βότανα, το ταραξάκο θεωρείται ζιζάνιο από τους αμύητους. Αφήστε τους να διαμαρτύρονται ότι τους χαλάει το γκαζόν, και απολαύστε το ποικιλοτρόπως! Φύλλα Τρώγονται νωπά σε σαλάτες και σε πέστο (νοστιμότατο μαζί με φύλλα σπανακιού και κολοκυθόσπορο). Επίσης, μπορούμε να τα αποξηράνουμε, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε εγχύματα ή βάμματα. Τα φύλλα είναι πλούσια σε βιταμίνη Α και Κ, σε βήτα-καροτένιο και σε σίδηρο. Επιδρούν κυρίως στο ηπατοχολικό σύστημα (κορυφαία χολαγωγά), ενώ είναι και άριστα διουρητικά και υπακτικά. Δεν πρέπει να χορηγούνται μακροπρόθεσμα σε φαρμακευτικές δόσεις σε άτομα με χρόνια διάρροια. Ωστόσο, η παροδική χρήση τους μπορεί να συντελέσει στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας. Άνθη Δοκιμάστε τα φρέσκα σε ομελέτες και σαλάτες, ή βουτήξτε τα σε κουρκούτι και τηγανίστε τα! Επίσης, από τα άνθη παρασκευάζονται σιρόπια, κρασιά και μπύρες. Ονομαστή δε είναι η μπύρα Pissenlit (στα Γαλλικά σημαίνει «βρέχω το κρεβάτι», ως αναφορά στις διουρητικές ιδιότητες του φυτού). Ρίζα Σε συνδυασμό με τα φύλλα, ενδείκνυται για την καταπολέμηση της ακμής λαμβανόμενη σε αφεψήματα. Συν τοις άλλοις, η καβουρδισμένη και έπειτα κονιορτοποιημένη ρίζα μας δίνει ένα ρόφημα του οποίου η γεύση μοιάζει με εκείνη του καφέ (το έπινε η γιαγιά μου στην κατοχή).
Οπός
Το γαλακτώδες λάτεξ είναι ίσως το λιγότερο γνωστό συστατικό του βοτάνου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί αδιάλυτο σε μηρμυγκιές – εφαρμόστε το 3-4 φορές την ημέρα τουλάχιστον για 2 εβδομάδες. Τέλος, από τον οπό είναι εφικτό να παραχθούν... ελαστικά αυτοκινήτων! Ναι, ο οπός του ταραξάκου μοιάζει με το καουτσούκ, και μιας και το βότανο θεωρείται ζιζάνιο και ανευρίσκεται αυτοφυές σε μεγάλες ποσότητες, η παραγόμενη βιομάζα επαρκεί για αυτόν τον σκοπό. Στην Ευρώπη ήδη τρέχουν τέτοια πειραματικά προγράμματα. Πάνω απ’ όλα, μην ξεχνάτε να κάνετε μια ευχή φυσώντας τους «κλέφτες»... Ποτέ δεν ξέρεις! Το FLOW προσφέρει υψηλού επιπέδου πιστοποιημένη εκπαίδευση στην βοτανοθεραπεία και την αρωματοθεραπεία. To παρόν κείμενο έχει κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα, και η αναπαραγωγή του απαγορεύεται χωρίς την παράθεση του συνδέσμου (link) και του ονόματος του συγγραφέα. Όροι χρήσης. Για να γραφτείτε στο newsletter μας, συμπληρώστε το email σας στην παρακάτω φόρμα.
0 Comments
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Η μόξα (moxa, γνωστή και ως μοξαθεραπεία, από τον αγγλικό όρο moxibustion) είναι μία επικουρική τεχνική της παραδοσιακής Κινέζικης ιατρικής, η οποία προβλέπει καύση του βοτάνου Artemisia argyi σε συγκεκριμένες περιοχές και βελονιστικά σημεία του σώματος. Ο στόχος είναι η θεραπεία μέσω της θέρμανσης και των ιδιοτήτων του βοτάνου, που εν γένει χρησιμοποιείται σε μορφή κώνων ή «πούρων». Πιστεύεται ότι αυτή η πρακτική ευοδώνει την κυκλοφορία του Αίματος και του Qi. Η μοξαθεραπεία προβλέπει καύση του βοτάνου Artemisia argyi σε συγκεκριμένες περιοχές και βελονιστικά σημεία του σώματος. Μέθοδοι Η μόξα είναι εντελώς ανώδυνη και ασφαλής θεραπεία. Υπάρχουν δύο βασικές μέθοδοι εφαρμογής: η άμεσης και έμμεσης επαφής. Στην πρώτη τεχνική, ένας μικρός κώνος του βοτάνου τοποθετείται σε ένα βελονιστικό σημείο και καίγεται. Στην τεχνική έμμεσης επαφής, ο θεραπευτής κρατάει ένα αναμμένο «πούρο» μόξα κοντά στην προβληματική περιοχή. Μία άλλη επιλογή, είναι η τοποθέτηση της μόξα σε μία βελόνα. Εν γένει, ο ασθενής βρίσκει την θερμότητα πολύ ευχάριστη. Γιατί χρησιμοποιείται; Ο στόχος είναι η αποβολή του κρύου και της στάσιμης ενέργειας, η τόνωση του Αίματος (με την κινεζική έννοια) και του Yang, και η διατήρηση της καλής υγείας. Φωτογραφία αρτεμισίας από αγρόκτημα στην Εύβοια. Έχουν γίνει κλινικές μελέτες; Ναι, πολλές. Η πιο ονομαστή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of the American Medical Association το 1998, και αφορούσε σε μία μελέτη στην οποία μετείχαν έγκυες γυναίκες των οποίων τα έμβρυα ήταν σε θέση ισχιακής προβολής. Μετά την εφαρμογή μόξα σε ένα βελονιστικό σημείο του μεσημβρινού της Ουροδόχου Κύστης, διαπιστώθηκε ότι το 75% των εμβρύων γύρισε στην φυσιολογική θέση. Επιπλέον, έχει γίνει (και τρέχει) πλήθος μελετών για τα οφέλη της μόξα σε διάφορους τύπους αρθρίτιδας, καθώς και για τον καρκίνο και ορισμένες μυοσκελετικές και πεπτικές διαταραχές. Τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Σκίτσο της αρτεμισίας.
Από πότε χρησιμοποιείται; Υπάρχουν ορισμένες (ελάχιστες) αναφορές στα κλασικά κείμενα του Κίτρινου Αυτοκράτορα . Πρώτος ειδήμων θεωρείται ο ιατρός Bian Que (500 π.Χ.), ο οποίος ανέλυσε τα οφέλη της μόξα στο κλασικό του έργο Bian Que Neijing. Η παραδοσιακή ονομασία του βοτάνου είναι ai ye. Πάντως, οι Ινδιάνοι Σουμάς από την Νότια Καλιφόρνια έκαιγαν την Αρτεμισία για να προστατευτούν από τα κακά πνεύματα, ενώ στην Ευρώπη τοποθετείτο κάτω από το μαξιλάρι για να φέρει όνειρα! Για εκπαίδευση στην μόξα και άλλες επικουρικές τεχνικές της κινεζικής ιατρικής, δείτε εδώ. To παρόν κείμενο έχει κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα, και η αναπαραγωγή του απαγορεύεται. Όροι χρήσης. Για να γραφτείτε στο newsletter μας, συμπληρώστε το email σας στην παρακάτω φόρμα.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε μερικές πτυχές της αρχαίας Κινέζικης ιστορίας, που έχουν επηρεάσει την μετέπειτα εξέλιξη των κλάδων της παραδοσιακής Κινέζικης ιατρικής.
Σύμφωνα με την παράδοση, οι Τρεις Μονάρχες και οι Πέντε Αυτοκράτορες (Κινέζικα: 三皇五帝; pinyin: Sānhuáng wǔdì; Wade-Giles: San-huang wu-ti) ήταν ηγεμόνες της Κίνας κατά την περίοδο 2852 - 2205 π.Χ., την περίοδο που προηγείται της Δυναστείας Xia (δηλαδή η Νεολιθική περίοδος 8500-2070 π.Χ.). Βέβαια, πολλοί ιστορικοί αμφισβητούν την ύπαρξη των Xia, όπως αυτή είναι καταγεγραμμένη στα παραδοσιακά Κινεζικά κείμενα. Η Δυναστεία Shang (1700-1100 π.Χ.) ήταν η πρώτη Κινεζική Δυναστεία που άφησε ενδείξεις για τη θεραπευτική της δραστηριότητα. Τα ευρήματα εντοπίστηκαν στο βοριοανατολικό τμήμα της σύγχρονης περιφέρειας Honan. Κατά τη Δυναστεία Shang, χρησιμοποιείτο μια ιδιαίτερα περίπλοκη γραφή, η οποία δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με τη γραφή που χρησιμοποιείται στη σύγχρονη Κίνα. Μερικά ιδεογράμματα εξακολουθούν να υφίστανται ακόμα και σήμερα, αλλά πολλά δύσκολα αποσυμβολίζονται. Κατά τη Δυναστεία Shang, χρησιμοποιείτο μια ιδιαίτερα περίπλοκη γραφή, η οποία δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με τη γραφή που χρησιμοποιείται στη σύγχρονη Κίνα. Τα τεκταινόμενα της περιόδου Shang είναι καταγεγραμμένα σε αναφορές της Δυναστείας που ακολούθησε, της Chou (1050-256 π.Χ.). Ωστόσο, αυτές οι αναφορές είναι τόσο βαθιά επηρεασμένες από τα πολιτικά ενδιαφέροντα των χρονικογράφων των Chou, που η ακρίβειά τους τίθεται υπό αμφισβήτηση. Μολαταύτα, χάρη στα πολλά αρχαιολογικά ευρήματα – ειδικά στα πολλά οστά και τα κελύφη χελωνών που φέρουν χρησμούς – είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αρκετά πράγματα σχετικά με τις συνθήκες της Δυναστείας Shang. Ο πολιτισμός των Shang βασιζόταν στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ένα μέρος του πληθυσμού είχε ήδη εγκατασταθεί σε μικρές πόλεις, στις οποίες υπήρχαν αριστοκράτες που ζούσαν σε πιο ευνοϊκές συνθήκες. Το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού ζούσε σε συνθήκες Νεολιθικής Εποχής. Ο κόσμος των Shang αποτελείτο από μια κοινωνία η οποία περιλάμβανε όχι μόνο τους ζωντανούς, αλλά και τους εκλιπόντες. Η ύπαρξη των νεκρών ήταν εξίσου βέβαιη με αυτή των ζωντανών. Οι δυο ομάδες ήταν αλληλοεξαρτώμενες. Ο κόσμος ελεγχόταν από τους προγόνους, αλλά αυτοί εξαρτιόνταν από τις προσφορές των ζωντανών. Αν οι ζωντανοί άνθρωποι δεν εκπλήρωναν δεόντως τις υποσχέσεις τους, οι εκλιπόντες μπορεί να έδειχναν τη δυσαρέσκειά τους με διάφορους τρόπους. Ο κόσμος των Shang αποτελείτο από μια κοινωνία η οποία περιλάμβανε όχι μόνο τους ζωντανούς, αλλά και τους εκλιπόντες. Η ύπαρξη των νεκρών ήταν εξίσου βέβαιη με αυτή των ζωντανών. Όσον αφορά την κατανόηση της νόσησης, διαθέτουμε πληροφορίες μόνο για τη ζωή των μοναρχών και των ατόμων των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων – δεν γνωρίζουμε τι συνέβαινε στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Η νόσηση θεωρείτο το κατεξοχήν πρωτοπαθές βίωμα, δηλαδή η υποκειμενική αντίληψη της υγείας που μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορικές αλλαγές. Από την άλλη, η πάθηση είναι ένα κοινωνικά καθορισμένο προϊόν, ένας θεωρητικός ανασχηματισμός της πρωτοπαθούς εμπειρίας της νόσησης. Έτσι, ορισμένες μορφές νόσησης θεωρούνταν εντελώς διαφορετικές παθήσεις σε διάφορες κοινωνίες. Π.χ., αυτό που η σύγχρονη βιοχημική ιατρική καλεί «καρδιακό επεισόδιο», αποκαλείται «χτύπημα δαίμονα» σε μια κοινωνία που πιστεύει στην θεραπεία με εξορκισμούς. Οι Shang γνώριζαν καλά διάφορες μορφές νόσησης, αλλά αναγνώριζαν ελάχιστες παθήσεις, εκ των οποίων η σημαντικότερη ήταν η «κατάρα προγόνου». Ο πονόδοντος, ο πονοκέφαλος, ο τυμπανισμός και η ισχιαλγία ήταν κοινά συμπτώματα της ίδιας πάθησης. Η πενιχρή σοδειά και η κακοτυχία σε μια μάχη επίσης θεωρούνταν συμπτώματα της ίδιας πάθησης, της «κατάρας προγόνου». αυτό που η σύγχρονη βιοχημική ιατρική καλεί «καρδιακό επεισόδιο», αποκαλείται «χτύπημα δαίμονα» σε μια κοινωνία που πιστεύει στην θεραπεία με εξορκισμούς.
Για τους Shang, δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ των όρων «ιατρική» και «πάθηση». Ωστόσο, τα επείγοντα περιστατικά αντιμετωπίζονταν με μεθόδους που δεν εναρμονίζονταν απαραίτητα με το προαναφερθέν πλαίσιο.
Το κείμενο βασίζεται στο βιβλίο Medicine in China: A History of Ideas, του Δρ. Unschuld, καθηγητή ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Το FLOW προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στον ηλεκτροβελονισμό, την θεραπεία με βεντούζες και το gua sha, και την κινέζικη βοτανοθεραπεία. To παρόν κείμενο έχει κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα, και η αναπαραγωγή του απαγορεύεται χωρίς την παράθεση του συνδέσμου (link) και του ονόματος του συγγραφέα. Όροι χρήσης. Για να γραφτείτε δωρεάν στο newsletter μας, συμπληρώστε το email σας στην παρακάτω φόρμα.
Ελευθερία Μαντζώρου - καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας.
Το gua sha (γκουά σα) είναι μια Ασιατική παραδοσιακή θεραπεία, η οποία είναι πολύ διαδεδομένη στην Άπω Ανατολή (κυρίως στην Κίνα, την Ινδονησία και το Βιετνάμ), σε κοινότητες Ασιατών μεταναστών, αλλά και σε Δυτικούς θεραπευτές που εξασκούν τον βελονισμό ή την μάλαξη. Ο όρος σημαίνει «απόξεση (gua) με ερυθρά στίγματα (sha)». Άλλες κοινές του ονομασίες, όπως gua feng, σημαίνουν «απόξεση για να εκδιωχθεί ο άνεμος». Η καταγωγή του χάνεται στα βάθη των αιώνων, όπως συμβαίνει με όλες τις παραδοσιακές τέχνες. Ας δούμε λοιπόν τι περιλαμβάνει αυτή η πρακτική, αλλά και τι σημαίνει «άνεμος» για τις ιατρικές παραδόσεις της Ασίας. Είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι το γκουά σα μειώνει τον μυοσκελετικό πόνο. Το γκουα σα εκτελείται με διάφορα εργαλεία, τα οποία κάνουν επαναληπτικές κινήσεις στην επιφάνεια του δέρματος ενώ κρατούνται σε συγκεκριμένη κλίση. Αυτές οι κινήσεις είναι μια μορφή απόξεσης, και μπορούν να προκαλέσουν ερυθρότητα (από εκεί προέρχεται το sha). Αν εκτελεστούν με μεγάλη δύναμη και ταχύτητα, ή για πολλή ώρα σε ένα σημείο, είναι επώδυνες. Η τεχνική ενδείκνυται κυρίως για μυοσκελετικά προβλήματα. Σε κλινικές μελέτες, αποδείχθηκε πιο ωφέλιμη από τον βελονισμό (όχι όμως και από την μάλαξη.) Έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την μικροκυκλοφορία τα πρώτα 7,5 λεπτά μετά την θεραπεία, και γενική μείωση του πόνου με έναν μη-ειδικό μηχανισμό. Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, αυτά τα ερυθρά στίγματα εμφανίζονται όταν λύεται το «στάσιμο Αίμα» (όρος της ΠΚΙ που δηλώνει μια πληθώρα διαταραχών, όπως παράγοντες που εμποδίζουν την κυκλοφορία του αίματος και / ή την παραγωγή αιμοκυττάρων ή διάφορα σύνδρομα που έχουν να κάνουν με πραγματική στασιμότητα οργανικών υγρών, ιστών ή άλλων στοιχείων που θα χρειαζόμουν ένα βιβλίο για να τα γράψω αναλυτικά!). Είναι τεκμηριωμένο σε κλινικές μελέτες ότι προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο, ότι προάγει την ισορροπία μεταξύ παρασυμπαθητικού και συμπαθητικού νευρικού συστήματος, και ότι είναι ωφέλιμο για αθλητές (δείτε εδώ την μελέτη που έγινε σε αθλητές άρσης βαρών). Εργαλεία του γκουά σα (guasha) Ο «άνεμος» για τους Κινέζους, μπορεί να δηλώνει προβληματικά φαινόμενα κίνησης στο σώμα, όπως ρευματισμούς, πόνους που κωλύουν την κινητικότητα του σώματος, ορισμένες οξείες παθήσεις όπως γρίπη ή αμυγδαλίτιδα, ή ακόμα και δερματολογικές παθήσεις και μερικά άλλα που επίσης θα καταλάμβαναν ένα βιβλίο! Ο στόχος του gua sha είναι να αποβάλει την «στασιμότητα» και τον «άνεμο» με την βοήθεια της απόξεσης και των λοιπών τεχνικών του. Ναι, εφαρμόζεται και για οξείες παθήσεις, αλλά μπορεί να είναι αρκετά επώδυνο για αυτές. Βασίζεται στο ίδιο σκεπτικό στο οποίο στηριζόταν η παραδοσιακή βεντουζοθεραπεία στην Ελλάδα (βλέπε «κοφτές»). Το γκουά σα είναι από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής. Στην Δύση, οι τεχνικές του γκουα σα μπορούν να εφαρμοστούν πιο ήπια, χωρίς να προκληθούν τα χαρακτηριστικά ερυθρά στίγματα (ναι, μένουν σημάδια, τα οποία παρέρχονται μετά από λίγες ημέρες, όπως συμβαίνει και με τις βεντούζες). Τα δύο μεγάλα πλεονεκτήματα του gua sha είναι αφενός μεν ότι μαθαίνεται πολύ εύκολα (γι’ αυτό και είναι τόσο διαδεδομένο ως μέσο αυτοβοήθειας σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού), αφετέρου δε ότι είναι πολύ οικονομικό. Στην Κίνα, η τεχνική εφαρμόζεται σε ιδιωτικά και δημόσια νοσοκομεία. Για σεμινάρια και εκπαίδευση στο gua sha πατήστε εδώ. Η αναπαραγωγή του άρθρου απαγορεύεται. Τυχόν αντιγραφές εντοπίζονται τάχιστα και πανεύκολα, και ενδέχεται να ακολουθήσει μήνυση για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς προειδοποίηση. Όροι χρήσης. Για να μαθαίνετε όλα τα νέα και τις προσφορές του FLOW, γραφτείτε στο μηνιαίο newsletter μας, μέσω της παρακάτω φόρμας. Τα στοιχεία σας είναι ασφαλή με εμάς :)
Ελευθερία Μαντζώρου
Η βεντουζοθεραπεία είναι μια παραδοσιακή τεχνική, η οποία εφαρμόζεται σε όλον τον κόσμο, από τα βάθη της αρχαιότητας. Είναι πολύ δημοφιλής σε Ασιατικές χώρες όπως η Κίνα και το Βιετνάμ, και φυσικά έχει μακρά ιστορία στη χώρα μας, η οποία αποτυπώνεται ακόμα και σε ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Στον Αιγυπτιακό ναό του Ασουάν συναντάμε επιγραφές στις οποίες απεικονίζονται βεντούζες. Ένα ταξίδι στο παρελθόν... Οι πρώτες αναφορές για τις βεντούζες βρίσκονται στον Αιγυπτιακό Πάπυρο Ebers, ο οποίος χρονολογείται στο 1.500 π.Χ. Στον εν λόγω Πάπυρο, ο οποίος αποτελεί και ένα από τα παλαιότερα ιατρικά κείμενα, αναφέρεται ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι κατέφευγαν στη βεντουζοθεραπεία για διάφορες παθήσεις. Επίσης, στον ναό του Ασουάν συναντάμε επιγραφές στις οποίες απεικονίζονται βεντούζες. Στην Κίνα έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα που παραπέμπουν σε χρήση βεντουζών έως και από το 3.000 π.Χ., ενώ τα πρώτα σχετικά κείμενα χρονολογούνται στο 1.000 π.Χ. Σετ βεντουζοθεραπείας από το Λονδίνο (Αγγλία). Χρονολογείται στο 1860–1875. Οι Ασσυροβαβυλώνιοι (η αυτοκρατορία τους εκτεινόταν από την Μεσόγειο ως το Ιράκ) φαίνεται ότι επίσης χρησιμοποιούσαν τις βεντούζες . Η πηγή αυτής της πληροφορίας προέρχεται από επιγραφές σε πήλινες πλάκες, γραμμένες σε μια από τις αρχαιότερες γραφές, την σφηνοειδή. Στην αρχαία Ελλάδα (400 π.Χ.), συναντάμε αναφορές στα κείμενα του Ιπποκράτη, ο οποίος φαίνεται να χρησιμοποιούσε βεντούζες για διάφορες παθήσεις. Αναφορές στις βεντούζες συναντάμε και στους αυτόχθονες της Αμερικής, οι οποίοι φαίνεται ότι εφάρμοζαν μια τεχνική με κέρατα ζώων. Πράγματι, οι πρώτες βεντούζες κατασκευάζονταν από κέρατα ζώων. Εξίσου διαδεδομένες στην Ασία ήταν και οι βεντούζες από μπαμπού. Σήμερα, οι περισσότερες βεντούζες κατασκευάζονται από γυαλί, ενώ χρησιμοποιούνται και οι βεντούζες σιλικόνης. Στην Κίνα έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα που παραπέμπουν σε χρήση βεντουζών έως και από το 3.000 π.Χ. Θεραπεία με ξυραφάκια Νομίζω ότι η εφαρμογή των βεντουζών στην Ελλάδα δεν χρειάζεται συστάσεις... Σχεδόν όλοι έχουμε στο σόι κάποια γιαγιά ή θεία που κάνει βεντούζες. Πολλοί εφάρμοζαν και τις λεγόμενες «κοφτές» (η δική μου γιαγιά ήταν μετρ σε αυτό), όπου το δέρμα χαρασσόταν με ξυραφάκι, προκειμένου να αποβληθεί ο βλαπτικός παράγοντας (κυρίως σε υψηλό πυρετό εφαρμαζόταν). Σε πολλά μέρη, όπως π.χ. στο χωριό της μητέρας μου στα Τζουμέρκα, προηγείτο ένα δυνατό μασάζ με τσίπουρο (συνήθως πρώτης απόσταξης...)! Πολλά κουρεία χρησιμοποιούσαν βεντούζες (ενίοτε μαζί με ...βδέλλες, για να φύγει για τα καλά ο βλαπτικός παράγοντας από το σώμα!) . Στην ταινία «Οι Θαλασσιές οι Χάντρες» (δεν μου αρέσει καθόλου η ταινία, απλά αναφέρω τη σκηνή...), το κουρείο στο οποίο ο Γεωργίτσης ξυρίζει το μουστάκι του, προσφέρει και βεντουζοθεραπεία! Και νομίζω όλοι θυμόμαστε τις βεντούζες του Βέγγου... Πώς λειτουργεί; Η αποτελεσματικότητα της βεντουζοθεραπείας έγκειται στην αναρρόφηση που δημιουργείται. Πιστεύεται ότι με αυτή την αναρρόφηση, εξέρχονται από το σώμα οι βλαπτικοί παράγοντες (ιδίως η Κινεζική ιατρική έχει αναπτύξει εκτεταμένα αυτή την πρακτική). Έτσι, συνιστάται, τόσο για χρόνιες, όσο και για οξείες παθήσεις (όπως το κοινό κρυολόγημα). Πάντως, η βεντουζοθεραπεία προκαλεί έντονη αιμάτωση, και γι’ αυτό θεωρείται αποτελεσματική για πολλές μυοσκελετικές διαταραχές και πόνους. Εν γένει, τεχνικές αφαίμαξης δεν εφαρμόζονται σε συνδυασμό με την μάλαξη. Η εκμάθηση και η εφαρμογή της βεντουζοθεραπείας είναι εύκολη. Πιστεύω ότι σε κάθε σπίτι πρέπει να υπάρχει κάποιος (τουλάχιστον ένας!) που να την γνωρίζει. Πάντως, η γιαγιά μου δούλευε τις βεντούζες στην κουζίνα της, ενώ κάπνιζε ψάρια (ρέγγες συνήθως...) με οινόπνευμα! Για εκπαίδευση στην βεντουζοθεραπεία, πατήστε εδώ. Μπορείτε να αναδημοσιεύσετε το άρθρο, εφόσον αναφέρετε: Copyright 2015, Ελευθερία Μαντζώρου, jointheflow.weebly.com Όροι χρήσης. Για να ενημερώνεστε για τα νέα και τις προσφορές του FLOW, γραφτείτε στο μηνιαίο newsletter μας συμπληρώνοντας το email σας στην παρακάτω φόρμα.
Η εικόνα με τις Αγγλικές βεντούζες προέρχεται από την Wellcome Images.
Ελευθερία Μαντζώρου, καθηγήτρια μάλαξης και φυτοθεραπείας
Σε πολλές ιατρικές παραδόσεις που ήκμασαν στη Νοτιοανατολική Ασία, θεωρείται ότι το σώμα αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία: Γη, Νερό, Φωτιά και Αέρα. Οι αρχαίες αυτές παραδόσεις έβλεπαν το ανθρώπινο σώμα και τον κόσμο από μια οπτική γωνία διαφορετική της σύγχρονης. Στα πλαίσιά τους, σύμπαν και άνθρωπος ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα. Σύμπαν και ανθρώπινο σώμα απαρτίζονταν από τα ίδια στοιχεία. Από αυτά, ο αέρας θεωρείται το πιο ζωτικό συστατικό. Στις Ασιατικές ιατρικές παραδόσεις, ο αέρας αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την υγεία.
Μάλιστα, σε πολλές παθήσεις, αποτελεί την βασική παθοφυσιολογική ερμηνεία, ειδικά σε παθήσεις που αφορούν στην ψυχοδιανοητική σφαίρα. Θεωρείται ότι ο αέρας είναι το πιο λεπτοφυές στοιχείο και συνεπώς, επηρεάζει κατά το μέγιστο όλα τα υπόλοιπα. Εν γένει, βάσει αυτών των θεωριών, τα πιο λεπτοφυή επίπεδα της ύπαρξής μας επηρεάζουν τα πιο χονδροειδή. (Το γεγονός αυτό έχει αρχίσει να γίνεται αποδεκτό και από τη Δυτική ιατρική, που αναγνωρίζει τη σημασία της συναισθηματικής φόρτισης σε πολλές παθήσεις. Πλέον έχει αρχίσει να θεωρείται ότι σχεδόν όλες οι παθήσεις οφείλονται σε έναν Χ παράγοντα + χρόνιο στρες.) Πώς όμως τεκμηριώνεται το ότι ο αέρας είναι το πιο λεπτοφυές στοιχείο; Διαβάζουμε στο Ινδικό Vaisesikasutra (2.1.1-4) του 3ου π.Χ αιώνα.: «Η Γη συνδέεται με την οσμή, τη γεύση, τη μορφή και την αφή. Το Νερό συνδέεται με τη γεύση, τη μορφή και την αφή. Η Φωτιά έχει μορφή και αφή. Ο Αέρας έχει μόνο αφή». Έτσι, το βεληνεκές του κάθε στοιχείου είναι πλατύτερο και λεπτοφυέστερο από το προηγούμενο. Αυτό θα γίνει πιο κατανοητό από το ακόλουθο παράδειγμα: Ένας καρπός έχει οσμή, γεύση, μορφή και αφή. Το νερό έχει γεύση, μορφή και αφή, αλλά είναι άοσμο. Μια φλόγα έχει μορφή και αφή, αλλά όχι οσμή και γεύση. Μια ριπή αέρα έχει αφή, αλλά όχι οσμή, γεύση και μορφή. Συνεπώς, το στοιχείο του Αέρα είναι πιο λεπτοφυές από το στοιχείο της Γης, επειδή ο Αέρας έχει την ικανότητα να διαποτίζει τη Γη – αφού η Γη έχει αφή – αλλά η Γη δεν διαποτίζει τον Αέρα που έχει μόνο την αφή. Στην Ινδική φιλοσοφία, ο αέρας στηρίζει το σύμπαν, κάνει την φωτιά να καίει, κυβερνά τις θέσεις και τις τροχιές των πλανητικών συστημάτων, σχηματίζει σύννεφα, κάνει τη βροχή να πέφτει στη γη και τα σιτηρά να ευδοκιμούν. Ο αρχαίος Ινδός σοφός Βάρυοβιντα λέει στην Charaka Samhita, την κατεξοχήν ιατρική πραγματεία της Ινδίας: «Στη φυσιολογική μικροκοσμική του μορφή, ο αέρας μεταφέρει στον νου όλα τα αισθητηριακά ερεθίσματα, συγκρατεί τα στοιχεία του σώματος στη σωστή τους θέση, κυβερνά τον λόγο, αποτελεί την πηγή του ενθουσιασμού και της χαράς, σχηματίζει τη μορφή του εμβρύου στη μήτρα. Όταν όμως διεγείρεται, το άτομο χάνει όλη του τη δύναμη και λάμψη, ο νους διαταράσσεται, οι αισθητηριακές οδοί φράσσονται. Σκοτώνει το έμβρυο ή το αναγκάζει να παραμείνει στη μήτρα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Προκαλεί φόβο, παραλήρημα και αναπνευστική ανεπάρκεια. Στη φυσιολογική μακροκοσμική του μορφή, ο αέρας στηρίζει το σύμπαν, κάνει την φωτιά να καίει, κυβερνά τις θέσεις και τις τροχιές των πλανητικών συστημάτων, σχηματίζει σύννεφα, κάνει τη βροχή να πέφτει στη γη και τα σιτηρά να ευδοκιμούν. Όταν όμως διεγείρεται, σείει τις βουνοκορφές, ξεριζώνει τα δέντρα, κάνει τους ωκεανούς να πλημμυρίζουν, πυροδοτεί σεισμούς και παράγει τη φωτιά που επιφέρει το τέλος των τεσσάρων εποχών (yugas) του κόσμου». Ουσιαστικά, εξαιτίας της εξαιρετικά λεπτοφυούς του φύσης, ο αέρας συχνά ταυτίζεται με την πρωταρχική Ενέργεια που διέπει τα πάντα στο σύμπαν αλλά και στο ανθρώπινο σώμα. Όταν διαταράσσεται, τα πρώτα συμπτώματα αφορούν στη νοητική σφαίρα. Τόσο στην Ινδική ιατρική, όσο και στα παραδοσιακά συστήματα της Ταϊλάνδης, του Λάος και της Βιρμανίας (που έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την Ινδική παράδοση, κυρίως λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης) η διαταραχή του αέρινου στοιχείου συνδέεται με την ψυχοπάθεια. Στην «Καρδιά της Ιατρικής» του Βαγκαμπάτα διαβάζουμε: «Η διαταραχή του αέρινου στοιχείου ωθεί το άτομο να επαναλαμβάνει ασταμάτητα τον ήχο του φλάουτου και άλλων μουσικών οργάνων, να μιλάει αδιάκοπα, να διακοσμεί το σώμα του με αντικείμενα που δεν είναι κοσμήματα, να προσπαθεί να μεταφερθεί με πράγματα που δεν είναι οχήματα, να τρέφει μεγάλη όρεξη για το φαγητό, αλλά να το φτύνει όταν βρίσκεται μπροστά του». Σε αυτή την περίπτωση, ο αέρας μοιάζει με την άνοδο Ανέμου της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Άλλωστε, στην ΠΚΙ, ο Άνεμος αποτελεί πάθηση του Ήπατος, που σχετίζεται άμεσα, μεταξύ άλλων, με αυτό που στη Δυτική ιατρική καλείται «νευρικό σύστημα».
Το φιλοσοφικό σύστημα της Γιόγκα αναγνωρίζει 10 «ανέμους» (η σανσκριτική λέξη είναι vayu, προερχόμενη από τη ρίζα va που σημαίνει «φυσάω»). Πέντε είναι γνωστοί ως pranadi και κυκλοφορούν σε εσωτερικά επίπεδα του σώματος. Συγκεκριμένα, η prana εδρεύει στην καρδιά, η apana στον πρωκτό, η samana στην περιοχή του ομφαλού, η udana στο λαιμό, ενώ η vyana κινείται σε όλο το σώμα. Η επόμενη πεντάδα αποτελείται από την naga που εκτελεί το ρέψιμο, την karma που ανοίγει τους οφθαλμούς, την krkara που κυβερνά την πείνα και τη δίψα, την devadatta που ελέγχει το χασμουρητό, και την dhanamjaya που κυβερνά τον λόξιγκα. Στην ιατρική παράδοση της Ταϊλάνδης (phaet phaen thai), θεωρείται ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από 42 παράγοντες, καθένας εκ των οποίων υπάγεται σε ένα από τα τέσσερα στοιχεία (Γη, Νερό, Αέρας, Φωτιά). Το στοιχείο του αέρα αποτελείται από 6 παράγοντες, οι οποίοι διαμορφώνουν 3 συστήματα: 1. Αναπνοή (εισπνοή-εκπνοή), 2. Κυκλοφορία αίματος (το αίμα φέρεται στην καρδιά και εξέρχεται από αυτήν – αρτηρίες-φλέβες), 3. Κίνηση πεπτικού συστήματος (ούρηση-απέκκριση). Διαπιστώνουμε ότι και στα 3 αυτά συστήματα κυριαρχεί το στοιχείο της κινητικότητας. Ο αέρας (lom) αποτελεί βασικό συστατικό του ανθρώπινου σώματος, ταυτόσημο με τον αέρα που κυκλοφορεί γύρω μας. Θεωρείται ιδιαίτερα ευμετάβλητο ως στοιχείο, τόσο όσον αφορά στην ποσότητα, όσο και στην ποιότητά του. Ο οργανισμός μπορεί να περιέχει ανεπαρκή ή υπερβολική ποσότητα αέρα. Ο αέρας μπορεί να κινείται ανοδικά (lom khyn) ή καθοδικά (lom lon), μπορεί να μπλοκαριστεί σε συγκεκριμένο σημείο του σώματος (lom tid) ή ακόμα και να καταστεί τοξικός (lom pid). Ο αέρας είναι στενά συνδεδεμένος με το αίμα (lyad), αφού μέσω του αίματος μπορεί να μεταφερθεί οπουδήποτε στο σώμα. Οι όροι lyadlom και lomlyad συνδέονται ευρύτατα με την παθογένεια. Όταν ο αέρας περιέρχεται σε υπερβολή, επηρεάζει τον παράγοντα της ισορροπίας – συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της ισορροπημένης κοινωνικής συμπεριφοράς – αλλά και την κίνηση των άκρων. Επίσης, προκαλεί πονοκεφάλους και λιποθυμία, πίεση στην καρδιά, στους μαστούς και στο στόμαχο. Ορισμένες τροφές και οσμές ενοχοποιούνται για την αύξηση του αέρινου στοιχείου. Η ανεπάρκεια του αέρινου στοιχείου επιδρά στην κινητικότητα των αρθρώσεων, επιφέροντας μέχρι και παράλυση. Επίσης, «σκληραίνει το αίμα» (άλλωστε, είδαμε παραπάνω ότι συνδέεται άμεσα με τα αιμοφόρα αγγεία). Όταν ο αέρας καθίσταται τοξικός, η ζωή του ατόμου απειλείται άμεσα. Μάλιστα, αν ο τοξικός αέρας κινηθεί ανοδικά (lom pid khyn) επίκειται αιφνίδια απώλεια συνείδησης και συχνά θάνατος. Στην καθομιλουμένη Ταϊλανδική γλώσσα, μια συνηθισμένη έκφραση για την παθογένεια είναι: «Pen lom» (Είναι ο αέρας). Βουδιστές και Μουσουλμάνοι της Ταϊλάνδης ταυτίζουν την πνευματική πεμπτουσία ενός νεκρού ατόμου με το αέρινο στοιχείο που διαχωρίζεται από τα υπόλοιπα στοιχεία τη στιγμή του θανάτου.
Η Malay κοινότητα της Ταϊλάνδης διηγείται έναν μύθο ο οποίος τοποθετεί την προέλευση των παθογόνων πνευμάτων (hantu) στην ανάσα του Αλλάχ (η κοινότητα αυτή αποτελεί τον Μουσουλμανικό πληθυσμό της χώρας): «Τα hantu δημιουργήθηκαν όταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ επέτρεψε στην ανάσα του Θεού να δραπετεύσει, καθώς Εκείνος την προόριζε για το άψυχο ακόμα σώμα του Αδάμ. Μην έχοντας σώμα να εισέλθει, η Ανάσα της Ζωής έγινε μια δίνη ασώματων πνευμάτων αποτελούμενα από υπερθερμασμένο αέρα. Τα hantu στερούνται την ισορροπία που παρέχει η γη και το νερό, στοιχεία που απαντώνται στο ανθρώπινο σώμα. Είναι τα παλαιότερα αδέρφια μας και είναι πικραμένα από την άνιση κληρονομιά που παραχωρήθηκε στα παιδιά του Αδάμ. Ενίοτε ξεθυμαίνουν την οργή τους πλήττοντας με παθήσεις τα νεότερα αδέρφια τους, φυσώντας την υπερθερμασμένη ανάσα τους στις ανθρώπινες πλάτες». Αξίζει να σημειώσουμε ότι και στην ΠΚΙ θεωρείται ότι ο Εξωτερικός Άνεμος εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα από την πλάτη. Ουσιαστικά, Βουδιστές και Μουσουλμάνοι της Ταϊλάνδης ταυτίζουν την πνευματική πεμπτουσία ενός νεκρού ατόμου με το αέρινο στοιχείο που διαχωρίζεται από τα υπόλοιπα στοιχεία τη στιγμή του θανάτου.
Ο Αλεξανδρινός φυσιολόγος Ερασίστρατος (310-250 π.Χ.) εδραίωσε μια θεωρία μεγάλης ιστορικής σημασίας. Πίστευε ότι η ζωή εξαρτάται από μια ουσία την οποία καλούσε «πνεύμα», που διαποτίζει τον οργανισμό και κυβερνά όλες του τις κινήσεις. Η ουσία αυτή ταυτίζεται με τον αέρα που αναπνέουμε. Ο Ερασίστρατος πρέσβευε ότι το αίμα και δυο είδη πνεύματος (ζωτικό και ζωικό) αποτελούν τις βασικές πηγές της θρέψης και της κίνησης. Το αίμα μεταφέρεται μέσω των αιμοφόρων αγγείων, ενώ το πνεύμα φέρεται στους πνεύμονες και από εκεί στην αριστερή κοιλία της καρδιάς μέσω των πνευμονικών φλεβών. Στην καρδιά μετασχηματίζεται σε πνεύμα ζωτικό, όταν η καρδιά διαστέλλεται. Από την αριστερή κοιλία φέρεται στην αορτή κατά την συστολή. Από την αορτή, το ζωτικό πνεύμα μεταπίπτει στις αρτηρίες και σε όλο το σώμα. Μέρος του πνεύματος φέρεται στον εγκέφαλο από τις καρωτιδικές αρτηρίες και συγκεντρώνεται στον εγκέφαλο σχηματίζοντας το ζωικό (ή αλλιώς ψυχικό) πνεύμα, το οποίο διαβιβάζεται σε όλον τον οργανισμό μέσω των νεύρων. Π.χ., η μυϊκή σύσπαση θεωρείται ότι προκαλείται από την μεταφορά του πνεύματος στον μυ μέσω των νεύρων. Βέβαια, μην ξεχνάμε και τον σημαντικό αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Αναξιμένη, τελευταίο αντιπρόσωπο της Μιλήσιας σχολής. (611-546 ή 595-528 π.Χ. σύμφωνα με άλλους) που διατύπωσε πρώτος τη θεωρία ότι η σελήνη λαμβάνει το φως της από τον ήλιο. Ο Αναξιμένης θεωρούσε ότι ο αέρας αποτελεί την αρχή των πάντων. Όντας ουσία αεικίνητη, ποσοτικά άπειρη, αποτελεί την ανεξάντλητη πηγή του γίγνεσθαι. Ταύτιζε την ψυχή με τον αέρα: «Όπως η ψυχή μας, όντας αέρας, μας συγκρατεί, έτσι και το πνεύμα και ο αέρας περιέχουν ολόκληρο τον κόσμο». Το FLOW προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στις εναλλακτικές θεραπείες. To παρόν κείμενο έχει κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα, και η αναπαραγωγή του απαγορεύεται χωρίς την παράθεση του συνδέσμου (link) και του ονόματος του συγγραφέα. Όροι χρήσης. Για να γραφτείτε στο newsletter μας, συμπληρώστε το email σας στην παρακάτω φόρμα. |
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Translate this blog
ΑρχεΙο άρθρων
January 2024
English Blog |